Huyền Thoại Y Học: Những Lầm Tưởng Về Hiến Máu
Huyền thoại y học: Những lầm tưởng về hiến máu
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra ý kiến:“Quyết định hiến máu của bạn có thể cứu một mạng người, hoặc thậm chí nhiều mạng người nếu máu của bạn được tách thành các thành phần của nó - tế bào hồng cầu, tiểu cầu và huyết tương - có thể được sử dụng riêng lẻ cho những bệnh nhân mắc các tình trạng cụ thể.”
Medical News Today đã nói chuyện với Tiến sĩ James F. Kenny, phó chủ tịch Khoa Y tế Cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Staten Island, NY. Ông đã nêu ra những đóng góp quan trọng của máu hiến cho xã hội: “Những bệnh nhân bị chấn thương nặng, đang phẫu thuật, điều trị hóa chất, hoặc mắc bệnh về tủy xương thường cần truyền các sản phẩm máu để sống sót. Việc truyền một sản phẩm máu diễn ra cứ sau 2 giây ở Hoa Kỳ - đó là 21 triệu ca truyền mỗi năm! ”
1. Hiến máu có thể khiến bạn bị ốm?
Bất cứ ai khỏe mạnh trước khi hiến máu sẽ không trở nên kém khỏe mạnh sau này. Mặc dù các bác sĩ khuyến cáo mọi người nên nghỉ ngơi một ngày và uống chất lỏng sau khi hiến máu nhưng sức khỏe của những cá nhân này không gặp nguy hiểm.
Ước tính trong vòng 48 giờ kể từ khi hiến tặng, lượng máu của một cá nhân trở lại bình thường - chủ yếu là do sự gia tăng huyết tương. Trong vòng 4–8 tuần, cơ thể sẽ thay thế tất cả các tế bào hồng cầu đã mất.
Đúng là có thể có một số tác dụng phụ như mệt mỏi hoặc lâng lâng sau đó. Các triệu chứng này sẽ tự biến mất, bạn có thể uống một chút nước và ăn nhẹ để đỡ hơn. Bạn cũng có thể cảm thấy đau hoặc có vết bầm tím trên cánh tay.
2. Người lớn tuổi không thể cho máu
Vấn đề này sai. Tại Mỹ, những người trên 16 tuổi và nặng hơn 110 pound (50 kg) có thể cho máu.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là các quy tắc khác nhau ở một số quốc gia. Ví dụ, ở Anh, người hiến tặng phải từ 17–66 tuổi . Tuy nhiên, những người đã từng hiến máu có thể tiếp tục cung cấp máu cho đến năm 70 tuổi. Bất kỳ ai trên 70 tuổi nhưng đã cho máu trong 2 năm trước đó cũng vẫn được hiến.
3. Nếu ai đó đang dùng thuốc, họ không thể hiến tặng
Cá nhân đang dùng một số loại thuốc, như thuốc chống đông máu, thuốc chống kết tập tiểu cầu và một số phương pháp điều trị mụn trứng cá không nên hiến máu. Còn lại hầu hết không phải cứ đang uống thuốc là không được hiến máu.
Trước khi quyên góp, các chuyên gia y tế sẽ kiểm tra xem thuốc uống hiện tại của người đó có ảnh hưởng tới việc hiến máu hay không.
4. Hiến máu tốn nhiều thời gian
Tính cả thời gian đăng ký, khám và kiểm tra thì quy trình hiến máu chỉ mất khoảng 1 tiếng 15 phút.
5. Bạn có thể bị nhiễm trùng khi hiến máu
Tiến sĩ Ferro giải thích cho MNT lý do tại sao không có nguy cơ bị nhiễm trùng khi hiến máu:
“Tay của bạn sẽ được sát trùng trước khi đặt kim để lấy máu, vì thế nhiễm trùng khi hiếm máu chưa từng xảy ra. Tất cả kim tiêm sử dụng đều là kim mới, vô trùng và chỉ sử dụng một lần nên không có khả năng bị lây nhiễm bệnh qua đường máu khi hiến máu ”.
6. Người được truyền máu có thể bị nhiễm trùng
Đây là một lầm tưởng rất phổ biến.
Tiến sĩ Kenny giải thích với MNT: “Mọi người có thể bị nhiễm trùng do truyền máu nếu máu bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm vì máu được sàng lọc nghiêm ngặt để tìm một số loại vi rút và vi khuẩn. Ví dụ, người ta ước tính khả năng lây nhiễm viêm gan C do truyền máu là khoảng 1/100 triệu ”.
7. Hiến máu đau
Thực tế, người hiến máu có thể bị đau do kim đâm vào, nhưng nó tương đối nhẹ và chỉ trong thời gian ngắn. Khi kim vào đúng vị trí, người hiến tặng phải giữ cảm giác thoải mái trong suốt quá trình đó và sẽ không bị đau.
Sau khi hiến máu, có thể vẫn bị đau tại vị trí kim đâm vào. Một số người bị bầm tím, nhưng đây là vấn đề vô hại và sẽ biến mất trong vài ngày.
8. Bạn chỉ có thể cho máu một lần mỗi năm
Không đúng. Khi các tế bào máu trong cơ thể đã được bổ sung, sau 8 tuần bạn đã có thể hiến máu lần nữa cách an toàn.
9. Những người có hình xăm hoặc đeo khuyên không được hiến máu
Đây vẫn là một lầm tưởng. Nếu bạn mới xăm hình hoặc bấm lỗ tai, sau 3 tháng xăm hình, bạn có thể đi hiến máu được.
10. Không thể hiến máu nếu bị cao huyết áp
Điêu nay không phải lúc nào cũng đúng. Nếu một người có huyết áp tâm thu thấp hơn 180 milimét thuỷ ngân (mm Hg) và huyết áp tâm trương thấp hơn 100 mm Hg, họ có thể hiến máu. Người đang uống thuốc điều trị huyết áp cao vẫn có thể hiến máu.
11. Không thể hiến máu nếu có lượng cholesterol cao
Điều này là không đúng - một người có nồng độ cholesterol trong máu cao hay đang dùng thuốc giảm cholesterol vẫn có thể hiến máu
12. Người ăn chay và ăn chay trường không bao giờ được hiến máu
Đây cũng là một lầm tưởng. Như Tiến sĩ Ferro giải thích với MNT , những cá nhân này “có thể hiến máu miễn là họ đáp ứng tất cả các yêu cầu kiểm tra sức khỏe để hiến máu. Một số người ăn chay/thuần chay không hấp thụ đủ chất sắt và có thể bị thiếu máu. Tuy nhiên, nhân viên y tế sẽ sàng lọc từng người hiến tặng về tình trạng thiếu máu, để quyết định người đó có được hiến máu hay không ”.
13. Đã có đủ người hiến máu
Điều này không hề đúng. Vì máu có hạn sử dụng nên việc duy trì nguồn cung cấp đầy đủ là điều rất khó thực hiện. Như Tiến sĩ Raimo giải thích với MNT: “Các tế bào hồng cầu hiến tặng phải được sử dụng trong vòng 42 ngày. Tiểu cầu hiến tặng phải được sử dụng trong vòng 5 ngày. Vì vậy, máu đã hiến cần được bổ sung liên tục và chúng tôi luôn tìm kiếm thêm nhiều tình nguyện viên để hiến tặng. ”
Tiến sĩ Ferro cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiến máu:
“Luôn luôn cần có nhiều người hiến máu hơn. Số lượng người hiến máu đủ tiêu chuẩn ít hơn mọi người nghĩ. Mỗi người hiến tặng đều được kiểm tra cẩn thận về bệnh truyền nhiễm và các tình trạng khác có thể khiến máu của họ không phù hợp để hiến cho người khác”.
Tiến sĩ Kenny nhắc lại thông điệp này, giải thích rằng “chỉ khoảng một phần ba dân số Hoa Kỳ đủ điều kiện để hiến máu, và chỉ khoảng 3% trong số những người hiến máu tiềm năng này cho máu một cách thường xuyên. Nhiều bệnh nhân cần một loại máu cụ thể. Các ngân hàng máu đôi khi có thể có đủ nguồn cung cấp cho một nhóm máu và đồng thời lại thiếu hụt trầm trọng loại máu khác ”.
Theo: Medical News Magazine
